Bệnh bạch hầu là gì? Phương pháp điều trị an toàn, hiệu quả

1. Bệnh bạch hầu là gì?

Bạch hầu là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm do vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae gây ra. Bệnh thường ảnh hưởng đến mũi, họng, amidan và thanh quản, khiến các vùng này xuất hiện một lớp màng giả dày, màu trắng xám. Lớp màng này có thể làm khó nuốt, khó thở, thậm chí đe dọa tính mạng nếu bệnh tiến triển nặng.

Đặc biệt, vi khuẩn này tiết ra một loại độc tố, khi đi vào máu có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho tim, thần kinh và thận, từ đó làm tăng nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Bạch hầu là một bệnh truyền nhiễm, có thể lây từ người sang người qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc với dịch tiết của người bệnh, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm vắc xin đầy đủ, giữ vệ sinh cá nhân và tránh tiếp xúc gần với người nghi mắc bệnh.

2. Giải thích bạch hầu từ góc nhìn Đông y

Theo Đông y, bạch hầu là bệnh do “tà độc dịch bệnh” gây ra, nghĩa là những yếu tố bên ngoài xâm nhập cơ thể khi cơ thể yếu hoặc điều kiện môi trường thuận lợi. Khí hậu khô hanh vào mùa thu và mùa đông, cùng thể trạng yếu, đặc biệt ở trẻ em, là điều kiện thuận lợi để tà độc xâm nhập qua miệng và mũi, gây bệnh.

Bệnh phát triển qua các giai đoạn:

Giai đoạn khởi phát (tà độc ở biểu): Tà độc xâm nhập Phế và Vị, họng là cửa ngõ, gây sốt, ớn lạnh, đau đầu, đau mình, họng đỏ, sưng, xuất hiện màng giả trắng nhỏ.

Giai đoạn hóa nhiệt (tà độc hóa nhiệt): Tà độc tích nhiệt, lan rộng lên họng, khiến sốt cao hơn, mắt đỏ, họng đau, màng giả lan nhanh, cổ sưng, giọng khàn, ho, đôi khi khó thở.

Giai đoạn tổn thương âm khí: Nhiệt tà làm tổn thương âm khí Phế và Vị, dẫn đến họng khô, giọng khàn, ho, miệng khô, hơi thở hôi; màng giả có thể chuyển từ trắng sang vàng.

Giai đoạn nặng (tà độc xâm phạm Tâm khí và kinh mạch): Nếu tà độc không được giải trừ, có thể xâm nhập Tâm khí, gây mặt tái, môi tím, hồi hộp, tim đập nhanh, mệt mỏi, mạch yếu hoặc không đều. Tà độc vào kinh mạch có thể gây khó nói, khó nuốt, lệch miệng mắt, tê liệt chi, thậm chí dẫn đến tử vong.

3. Điều trị bạch hầu như thế nào?

Bạch hầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính, cực kỳ nguy hiểm, có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được điều trị kịp thời. Khi xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp kịp thời.

Phác đồ điều trị Tây y hiện nay thường bao gồm:

• Huyết thanh kháng độc tố bạch hầu (antitoxin) để trung hòa độc tố do vi khuẩn tiết ra.
• Kháng sinh (như penicillin hoặc erythromycin) để tiêu diệt vi khuẩn, hạn chế lây lan.

Điều trị sớm là yếu tố quyết định, “thời gian vàng” giúp ngăn ngừa biến chứng nặng nề trên tim, hệ thần kinh và đường thở, vốn có thể gây tử vong chỉ trong thời gian ngắn.

4. Bài thuốc Đông y tốt cho người mắc bạch hầu

Sau khi tình trạng cấp tính đã được kiểm soát và độc tố được trung hòa bằng Tây y, người bệnh có thể tham khảo thêm các bài thuốc Đông y để hỗ trợ phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, cần có sự tư vấn của bác sĩ để tránh tương tác thuốc hoặc phản tác dụng.

4.1 Huyền sinh bối thang

Bài thuốc giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu màng giả ở họng, giảm các triệu chứng sưng đau, khó nuốt, hỗ trợ thông thoáng khí quản, giảm ho, khàn tiếng và đau rát họng. 

Thành phần:

• Huyền sâm: 15g
• Bạch thược: 12g
• Sinh địa: 12g
• Đan bì: 9g
• Bối mẫu: 6g
• Cam thảo: 3g
• Mạch môn: 3g
• Bạc hà: 2g

Đem thuốc sắc với 600ml nước đến khi còn khoảng 200ml, chia làm 2 lần uống trong ngày và uống khi còn ấm. Mỗi ngày dùng 1 thang.

4.2 Ngưu Tất – Cam Thảo

Bài thuốc giúp giải độc, thanh nhiệt, làm dịu họng, giảm các triệu chứng sưng đau, khó nuốt, ho, khàn tiếng và đau rát họng.

Thành phần 

• Rễ ngưu tất tươi: 20g 
• Cam thảo: 5-9g

Đêm các vị thuốc sắc với 300ml đến khi còn 100ml thì chắt lấy nước, uống trong ngày. Mỗi ngày uống 1 thang.

4.3 Sinh địa, huyền sâm thang

Bài thuốc giúp bổ âm, dưỡng phế, thanh nhiệt, làm dịu họng, giảm các triệu chứng sưng đau, khó nuốt, ho, khàn tiếng và đau rát họng, đồng thời hỗ trợ hồi phục cơ thể sau giai đoạn cấp tính.

• Sinh địa: 12g
• Huyền sâm: 9g
• Mạch môn: 9g
• Cam thảo: 6g
• Kim quá lãm: 6g

Đem các vị thuốc sắc với 600ml nước đến khi còn khoảng 200ml, chia làm 2 lần uống trong ngày, uống khi còn ấm. Mỗi ngày dùng 1 thang.

4.4 Bài thuốc dưỡng âm thanh nhiệt

Bài thuốc giúp bổ âm, thanh nhiệt, giải độc, làm dịu họng, giảm sưng đau, khó nuốt, ho và khàn tiếng, đồng thời hỗ trợ thông thoáng khí quản.

Thành phần

• Sinh địa hoàng: 12g
• Huyền sâm: 12g
• Kim ngân hoa: 12g
• Mạch môn: 10g
• Hoàng cầm: 10g
• Mẫu đơn bì: 10g
• Liên kiều: 10g
• Sơn đậu căn: 15g

Mỗi ngày sắc 1 thang, chia làm 2–3 lần uống trong ngày, uống khi thuốc còn ấm để đạt hiệu quả tốt nhất.

4.5 Bài thuốc Dưỡng nhiệt thịnh

Bài thuốc giúp thanh nhiệt, tả hỏa, giải độc, hỗ trợ giảm các triệu chứng buồn nôn, họng sưng đỏ, màng trắng lớn, đồng thời cải thiện sức khỏe tổng thể và hỗ trợ phục hồi sau bệnh.

Thành phần:

• Kim ngân hoa: 12g

• Tử hoa địa đinh: 12g

• Hoàng liên: 6g

• Hoàng cầm: 10g

• Hoàng bá: 10g

• Chi tử: 10g

• Liên kiều: 10g

• Bồ công anh: 15g

• Sơn đậu căn: 15g

Mỗi ngày sắc 1 thang thuốc, chia làm 2–3 lần uống trong ngày, uống khi còn ấm để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bạch hầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính, nguy hiểm và có khả năng diễn tiến nhanh. Nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ, bạn cần đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng về các vấn đề sức khỏe, đừng ngần ngại liên hệ với Phòng khám Đông Y Sơn Hà. Đội ngũ bác sĩ của chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành và chăm sóc sức khỏe cho người Việt.