Những điều cần biết về bệnh đau dây thần kinh số 3

Chức năng của dây thần kinh số 3 là gì?

Dây thần kinh số 3, còn gọi là dây thần kinh vận nhãn, là một trong 12 dây thần kinh sọ của cơ thể chúng ta. Đây là một dây thần kinh với chức năng vận động là chủ yếu, đối với dây 3 chính là hoạt động vận nhãn, hay còn gọi là điều khiển các hoạt động của các cơ ở nhãn cầu, giúp cho mắt ta có thể nhìn lên trên, xuống dưới và vào trong. Chính động tác nhìn xuống dưới và vào trong chính là hoạt động quy tụ của mắt.
 
Ngoài ra, dây thần kinh số 3 còn có chức năng nâng mi, và cả chức năng trong hệ thần kinh thực vật – hệ phó giao cảm. Nó giúp ta có phản xạ co đồng tử (con ngươi) khi đồng tử tiếp xúc ánh sáng.

2. Đau dây thần kinh số 3

Đau dây thần kinh sinh ba (Trigeminal neuralgia – TN) còn được gọi là dây thần kinh tam thoa hay dây thần kinh sọ não V (một trong những dây thần kinh phân bố rộng rãi nhất ở đầu) là tình trạng đau đớn, mãn tính liên quan đến dây thần kinh sinh ba.

Cơn đau có thể xuất hiện khị bị kích thích nhẹ lên mặt như đánh răng, cạo râu, nhai thức ăn, trang điểm… Cảm giác giống như bị điện giật hoặc bị vật nhọn đâm vào mặt. Khởi phát bằng những cơn đau ngắn, nhẹ, theo thời gian, cơn đau dữ dội, kéo dài và thường xuyên hơn. Đau xuất hiện ở một bên mặt rồi lan dọc theo xương gò má, môi và xương hàm dưới. Hầu hết những người gặp tình trạng này đều trải qua các triệu chứng theo chu kỳ: cơn đau đến và đi trong nhiều ngày hoặc vài tuần, sau đó giảm dần. Trong một số trường hợp, tình trạng bệnh trở nên nặng hơn và cơn đau xuất hiện thường xuyên hơn.

3. Các dạng đau dây thần kinh số 3

3.1. Dạng rối loạn điển hình (được gọi là “Loại 1” hoặc TN1) 

Gây đau dữ dội, gián đoạn, đột ngột hoặc giống như sốc; kéo dài từ vài giây đến hai phút mỗi lần. Những cơn đau này có thể xảy ra liên tiếp, nhanh chóng, theo từng đợt kéo dài đến hai giờ.

3.2. Dạng rối loạn “không điển hình” (được gọi là “Loại 2” hoặc TN2) 

Cảm giác đau nhức liên tục, bỏng rát, đau nhói với cường độ thấp hơn loại 1. Cả hai dạng đau có thể xảy ra ở cùng một người, đôi khi ở cùng thời gian. Cường độ của cơn đau có thể làm ảnh hưởng đến các hoạt động về thể chất và tinh thần.

4. Nguyên nhân đau dây thần kinh số 3

Đau dây thần kinh sinh ba có thể đến từ nhiều nguyên nhân:

• Do chèn ép mạch máu: mạch máu đè lên dây thần kinh sinh ba gây mòn hoặc làm hỏng lớp phủ bảo vệ quanh dây thần kinh.
• Do mắc bệnh lý: Các triệu chứng TN cũng có thể xảy ra ở những người bị bệnh đa xơ cứng. Hiếm khi các triệu chứng của TN được gây ra bởi sự chèn ép dây thần kinh từ một khối u hoặc một đám rối của động mạch và tĩnh mạch được gọi là dị dạng động mạch.
• Do chấn thương: Tổn thương dây thần kinh sinh ba (có thể là kết quả của phẫu thuật xoang, phẫu thuật miệng, đột quỵ hoặc chấn thương mặt) cũng được xem xét là nguyên nhân gây ra những cơn đau ở mặt.

5. Triệu chứng đau đây thần kinh số 3

Triệu chứng đau của TN có thể xuất hiện theo từng cơn với cảm giác co thắt mạnh, giống như điện giật. Đau thường xảy ra ở một bên mặt và có thể do âm thanh hoặc xúc giác gây ra. Đau cũng có thể được kích hoạt bởi các hành động thường ngày, bao gồm:

• Đánh răng
• Cạo râu
• Trang điểm
• Chạm vào mặt
• Ăn uống
• Nói chuyện
• Làn gió mạnh thổi thốc vào mặt

Một đợt đau có thể kéo dài theo ngày, tuần hoặc tháng, sau đó chuyển sang giai đoạn thuyên giảm. Tình trạng bệnh có thể tiến triển, với các cơn đau ngày càng nghiêm trọng và tần suất dày hơn. Trong một số trường hợp, cơn đau còn kèm theo cảm giác nhức nhối liên tục.
 
Đau TN xảy ra thường xuyên nhất ở những người trên 50 tuổi, mặc dù nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ sơ sinh. Khả năng TN do đa xơ cứng tăng lên khi nó xảy ra ở người trẻ. Tỷ lệ mắc mới là khoảng 12 trên 100.000 người mỗi năm; rối loạn này phổ biến hơn ở phụ nữ so với nam giới.

6. Cách khám đau dây thần kinh số 3

Chẩn đoán TN chủ yếu dựa trên các yếu tố: tiền sử của người bệnh, các triệu chứng, kết quả khám sức khỏe và thần kinh. Điều này nhằm xác định phần nào của dây thần kinh sinh ba đang bị ảnh hưởng. Bác sĩ cũng sẽ chạm vào các bộ phận khác nhau trên khuôn mặt của bạn để xác định vị trí của cơn đau.

Các rối loạn khác gây đau mặt nên được loại trừ trước khi chẩn đoán TN, đó là:

• Đau dây thần kinh sau herpetic (đau dây thần kinh sau đợt bùng phát bệnh zona)
• Đau đầu từng đám
• Rối loạn khớp thái dương hàm (gây đau và rối loạn chức năng khớp hàm, các cơ kiểm soát cử động hàm)

Do các triệu chứng thường trùng lặp và có nhiều nguyên nhân gây đau nên gây khó khăn cho việc chẩn đoán chính xác bệnh. Tuy nhiên, việc tìm ra nguyên nhân gây đau là rất quan trọng vì cách thức điều trị sẽ khác nhau cho từng kiểu đau.

Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, các xét nghiệm có thể được yêu cầu thực hiện để loại trừ các nguyên nhân gây đau kể trên. Kỹ thuật phù hợp nhất trong trường hợp này là chụp cộng hưởng từ (MRI) nhằm loại trừ khối u hoặc bệnh đa xơ cứng. Hình ảnh chụp MRI sẽ cho ra câu trả lời “Có” hoặc “Không” tình trạng một mạch máu chèn ép dây thần kinh. Kỹ thuật chụp MRI còn có thể cho thấy mức độ nghiêm trọng của việc chèn ép dây thần kinh bởi mạch máu (nếu có).

7. Điều trị đau dây thần kinh số 3 bằng phương pháp đông y

Châm cứu là phương pháp trị liệu điều trị và ngăn ngừa được rất nhiều bệnh nan y, trong đó có bệnh đau dây thần kinh 3.

Cụ thể hơn, phương pháp này giúp kích thích dây thần kinh vận nhãn hoạt động. Đồng thời, giúp cân bằng nội tiết tố, điều hoà âm dương và ổn định cảm xúc người bệnh thông qua việc tác động trực tiếp vào các huyệt đạo trong cơ thể người. Từ đó, người bệnh có thể phục hồi bệnh nhanh chóng về thể chất cũng như tinh thần.
 
Theo khảo sát tại Việt Nam cho thấy châm cứu đau thần kinh 3 có tỉ lệ chữa khỏi bệnh lên đến 90% so với các phương pháp điều trị khác.

Bên cạnh đó, khi châm cứu, người bệnh không cần phải lo lắng nhiều về trường hợp gặp tác dụng phụ của phương pháp điều trị này. Bởi vì, tỷ lệ phát sinh tác dụng phụ trong châm cứu thấp hơn nhiều so với khi sử dụng thuốc. Do vậy, châm cứu chữa đau thần kinh được đánh giá cao về chất lượng hiệu quả và sự an toàn.

8. Quy trình châm cứu chữa đau dây thần kinh 3

Để đảm bảo an toàn trong và sau quá trình điều trị bằng phương pháp châm cứu, các bác sĩ cần phải thực hiện đúng quy trình chuẩn theo Bộ y tế như sau:

Bước 1: Các bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra phác đồ điều trị cùng lộ trình châm cứu phù hợp dành cho bệnh nhân. Hướng dẫn bệnh nhân nằm đúng tư thế và tiến hành liệu trình châm cứu.

Bước 2: Xác định vị trí các huyệt đạo, sát trùng kim châm và vùng da châm cứu. Tiến hành châm kim vào các huyệt đã định. Trong quá trình châm cứu, có thể tăng kích thích bằng máy điện châm (khi cần thiết)

Bước 3: Tiến hành tháo kim và sát trùng vùng da châm cứu một lần nữa. Sau đó, theo dõi tình hình bệnh nhân

Bước 4: Dặn dò cách chăm sóc cơ thể trong quá trình châm cứu và thực hiện hẹn lịch châm cứu đợt tiếp theo.

Hi vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về bệnh viêm dây thần kinh số 3 để phòng tránh hoặc nhận biết một cách hiệu quả. Hãy nhớ rằng việc thăm khám định kỳ là vô cùng cần thiết giúp chẩn đoán chính xác và điều trị sớm, hiệu quả căn bệnh này. Nếu bạn đang có vấn đề gì về hệ thần kinh, hãy liên hệ ngay với Đông y Sơn Hà để được thăm khám và tư vấn tốt nhất.