Rối loạn lưỡng cực là gì? Hướng dẫn tự nhận biết bệnh sớm

1. Rối loạn lưỡng cực là gì?

Rối loạn lưỡng cực (bipolar disorder) là một bệnh lý tâm thần, đặc trưng bởi sự dao động bất thường và kéo dài của cảm xúc, năng lượng và hành vi. Người mắc bệnh thường trải qua hai trạng thái trái ngược luân phiên:

• Giai đoạn hưng cảm (mania/hypomania): vui vẻ quá mức, tràn đầy năng lượng, nói nhiều, ít ngủ, dễ đưa ra quyết định bốc đồng.
• Giai đoạn trầm cảm: buồn bã, mất hứng thú, mệt mỏi, khó tập trung, thậm chí có ý nghĩ bi quan.

Rối loạn lưỡng cực không phải do yếu đuối hay thiếu nghị lực, mà là một bệnh lý liên quan đến mất cân bằng hóa chất trong não và có yếu tố di truyền, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày.

2. Hậu quả của rối loạn lưỡng cực

Rối loạn lưỡng cực là một bệnh lý tâm thần nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn tác động lớn đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Hành vi bốc đồng, mạo hiểm trong giai đoạn hưng cảm, khiến người bệnh đưa ra các quyết định nguy hiểm, rủi ro cho bản thân và người khác.
• Hành vi tự hại hoặc ý nghĩ tự tử trong giai đoạn trầm cảm, làm tổn hại đến bản thân.
• Suy giảm khả năng làm việc và hành vi xã hội, dễ kích động, thậm chí dẫn đến những hành vi vi phạm pháp luật.
• Các bệnh lý kèm theo như rối loạn lo âu, tiểu đường, tim mạch…

Nếu bạn hoặc người thân có những dấu hiệu này, hãy sớm đi thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp kiểm soát bệnh và phòng ngừa các hệ lụy nguy hiểm.

3. Rối loạn lưỡng cực có chữa khỏi được không?

Hiện nay, y học hiện đại vẫn chưa thể chữa khỏi hoàn toàn chứng rối loạn lưỡng cực, nhưng nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh vẫn có thể được kiểm soát hiệu quả, giúp bệnh nhân duy trì cuộc sống bình thường.

Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc ổn định cảm xúc giúp giảm nguy cơ tái phát, kết hợp với trị liệu tâm lý để hỗ trợ người bệnh nhận biết cảm xúc, quản lý hành vi và cải thiện kỹ năng ứng phó với stress.

Bên cạnh đó, ngay cả khi cảm thấy ổn định hơn người bệnh cũng cần ngủ đủ giấc, duy trì lối sống lành mạnh và tập thể dục đều đặn, giúp ổn định tâm trạng, tăng cường sức khỏe tổng thể và phòng ngừa các giai đoạn hưng cảm hay trầm cảm tái phát.

4. Bài test rối loạn lưỡng cực

Rối loạn lưỡng cực cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Nếu bạn đang lo lắng không biết mình có mắc chứng bệnh này, có thể tham khảo bài test dưới đây để tự đánh giá các dấu hiệu tiềm ẩn.

Lưu ý: Bài test chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế chẩn đoán từ bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng ảnh hưởng đến sinh hoạt hoặc xuất hiện ý nghĩ tự hại, hãy liên hệ ngay cơ sở y tế uy tín để được hỗ trợ.

Hãy trả lời “Có” hoặc “Không” cho các câu hỏi dưới đây.

Nhóm câu hỏi về hưng cảm:

Bạn đã từng trải qua những dấu hiệu này kéo dài ít nhất vài ngày liên tục?

1. Tăng năng lượng đột ngột: cảm thấy làm việc nhiều hơn bình thường, ngủ ít nhưng không mệt mỏi.

2. Tâm trạng phấn khích hoặc dễ cáu gắt, nóng nảy, dễ kích động.

3. Nói nhiều, nói nhanh hơn bình thường, khó để người khác ngắt lời.

4. Suy nghĩ nhanh, khó tập trung vào một việc duy nhất, ý tưởng dồn dập.

5. Hành vi bốc đồng, liều lĩnh (mua sắm quá mức, đánh bạc, hành vi rủi ro khác).

6. Tăng tự tin thái quá, cảm giác năng lực vượt trội so với người khác.

Nhóm câu hỏi về trầm cảm:

Bạn đã từng trải qua những dấu hiệu này kéo dài ít nhất hai tuần liên tục?

1. Tâm trạng buồn bã, trống rỗng, vô vọng, chán nản.

2. Mất hứng thú với sở thích, công việc hoặc các mối quan hệ trước đây yêu thích.

3. Thay đổi giấc ngủ: ngủ quá nhiều hoặc mất ngủ trầm trọng.

4. Thay đổi ăn uống: ăn nhiều hoặc giảm cảm giác thèm ăn, dẫn đến tăng/giảm cân bất thường.

5. Mệt mỏi, thiếu năng lượng, uể oải.

6. Cảm giác vô dụng, tội lỗi, tự trách bản thân.

7. Suy nghĩ về cái chết hoặc có ý định tự tử.

Nhận định sơ bộ:

• Nếu bạn tick một vài dấu hiệu ở cả hai nhóm: có thể có nguy cơ tiềm ẩn, nên quan sát tâm trạng và sinh hoạt.
• Nếu tick nhiều dấu hiệu và thấy ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống: hãy gặp bác sĩ chuyên khoa tâm thần để thăm khám sớm.
• Nếu có ý nghĩ tự hại hoặc tự tử: đây là tình huống khẩn cấp, cần liên hệ ngay cơ sở y tế hoặc đường dây nóng hỗ trợ tâm lý.

Rối loạn lưỡng cực là bệnh lý tâm thần nghiêm trọng, ảnh hưởng không chỉ đến tâm trạng mà còn đến sinh hoạt, công việc và các mối quan hệ. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để kiểm soát triệu chứng, giảm nguy cơ biến chứng và duy trì chất lượng cuộc sống.

Ngoài các phương pháp y học hiện đại, bạn cũng có thể tham khảo các bài thuốc Đông y an toàn, lành tính, hỗ trợ cân bằng tâm trạng và nâng cao sức khỏe tổng thể. Nếu muốn tìm hiểu chi tiết, hãy liên hệ Đông Y Sơn Hà để được các bác sĩ thăm khám, tư vấn và hướng dẫn phương pháp phù hợp nhất với từng trường hợp. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, Đông Y Sơn Hà sẽ là lựa chọn tin cậy giúp bạn chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất.