Tất tần tật về bệnh đau dây thần kinh số 5 và cách điều trị hiệu quả

1. Tổng quan về đau dây thần kinh số 5

Đau dây thần kinh số 5 là căn bệnh thường gặp gây nhiều biến chứng nguy hiểm mà bạn cần lưu ý để có phương pháp điều trị kịp thời, hiệu quả nhất.

1.1 Tìm hiểu về dây thần kinh số 5

Trigeminal là thuật ngữ chuyên ngành dùng để nói về dây thần kinh số 5, ngoài ra dây thần kinh sinh ba hay dây thần kinh tam hoa cũng được dùng để gọi thay cho dây thần kinh số 5. Được biết đây là dây thần kinh sọ lớn nhất trong số 12 đôi dây thần kinh.
 
Vị trí của dây thần kinh số 5 được phân bổ đối xứng ở hai nửa mặt với ba nhánh khác nhau, bao gồm:

• Nhánh dây thần kinh mắt đi qua khe trên hốc mắt ra bên ngoài hộp sọ, truyền dẫn tới vùng da đầu, quanh mắt và vùng da trán.
• Nhánh dây thần kinh hàm dưới đi qua lỗ bầu dục truyền dẫn đến khu vực quai hàm.
• Nhánh dây thần kinh hàm dưới đi qua lỗ tròn truyền dẫn đến khu vực vùng quanh má.

Từ ba nhánh chính, dây thần kinh số 5 lại vươn đến nhiều hướng thông qua các nhánh thần kinh nhỏ phức tạp để thực hiện nhiệm vụ của nó. Dây thần kinh số 5 có mối liên quan trực tiếp đến tất cả các nhóm vận động của cơ mặt.

1.2 Chức năng của dây thần kinh số 5

Dây thần kinh số 5 đảm nhận chức năng đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa lớn đến sự vận động cũng như sự phát triển của cơ thể con người. Đó là chức năng điều khiển vùng cơ mặt, tạo sự nhai và tiết nước mắt hay nước bọt,.. Nhìn chung, dây thần kinh số 5 có chức năng hỗn hợp và được chia thành 2 loại chính như sau:

• Nhóm vận động: ở nhóm này, dây thần kinh số 5 đảm nhận chức năng điều khiển hoạt động cơ nhai, cơ cánh trong, cơ cánh ngoài và cơ thái dương hàm. Trong đó, cơ nhai và cơ thái dương hàm giúp hàm răng cắn lại với nhau. Còn cơ cánh trong và cánh ngoài điều khiển hoạt động của hàm dưới, giúp hàm dưới đua ra ngoài và đưa xuống dưới trong hoạt động nhai, điều khiển động tác nhai được nhịp nhàng.
• Nhóm cảm giác: ở nhóm này, dây thần kinh số 5 giữ vai trò chi phối toàn bộ cảm giác của vùng mặt, xoang mũi, miệng và hốc mũi.  Nhóm này có cấu tạo gồm 3 nhân cảm giác: Nhân cảm giác chính có vị trí ở cầu não, nhân cảm giác trung gian và nhân cảm giác nằm ở tủy sống. Với chức năng chi phối cảm giác toàn bộ vùng mặt, hốc mắt, niêm mạc miệng, hốc mũi và các xoang. Ngoài ra, còn chi phối dẫn truyền cảm giác đau nóng nhiệt và cảm giác sâu.

1.3 Bệnh đau dây thần kinh số 5

Trong nhóm dây thần kinh số 5, một trong số các vấn đề gây ảnh hưởng nhiều nhất và thường xuyên gặp phải nhất chính là đau dây thần kinh số 5. Xuất hiện với hình thức tưởng như khá đơn giản nhưng đau dây thần kinh số 5 lại gây tác động lớn đến các chức năng và khối thẩm mỹ của hệ cơ mặt, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

Theo các nghiên cứu chuyên sâu, tình trạng đau dây thần kinh số 5 là do tổn thương của một trong ba nhánh hoặc cả ba nhánh dây thần kinh số 5, các biểu hiện tác động của sự tổn thương từ các nhánh dây sẽ được thể hiện theo các mức độ khác nhau trên các vùng của khuôn mặt.

Nhánh dây thần kinh số 2 và số 3 (nhánh dây thần kinh hàm trên và dây thần kinh hàm dưới) có tỷ lệ xuất hiện tổn thương cao hơn rất nhiều so với nhánh số 1 (nhánh dây thần kinh mắt). Thông thường, bệnh đau dây thần kinh số 5 sẽ xuất hiện nhiều ở người cao tuổi, độ tuổi 55 tuổi đến 60 tuổi và xuất hiện ở nữ giới là phần đông.

2. Phân loại đau dây thần kinh số 5

Theo NORD (Tổ chức Quốc tế các bệnh hiếm), ở Hoa Kỳ tỷ lệ người mắc bệnh này là 4/100.000 dân số. Đau dây thần kinh số 5 được chia làm hai loại chính là:  Đau dây thần kinh số 5 thứ phát và Đau dây thần kinh số 5 vô căn (hay còn gọi là đau dây thần kinh nguyên phát). 

2.1 Đau dây thần kinh vô căn

Các nguyên nhân gây ra đau dây thần kinh số 5 vô căn cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa thực sự rõ ràng. Nhiều giả thiết được nghiên cứu đặt ra và thừa nhận đó là do sự xung đột của các mạch máu và dây thần kinh. Sự chèn ép kéo dài của mạch máu vào các nhánh thần kinh lớp vỏ kèm với tác động của nhịp tim sẽ khuếch đại lên gây ra sự cọ sát, làm cho lớp vỏ myelin (demyelinetion) bị ảnh hưởng.

Các tế bào thần kinh sẽ bị kích thích mạnh trở nên mất kiểm soát và khi bị áp lực do mạch máu kích thích sẽ tạo nên các cơn đau. Đây là cơ sở giải thích tác dụng của thuốc gây ức chế động kinh cho dây thần kinh số 5 và  phẫu thuật giải phóng sự chèn ép của mạch máu vào dây thần kinh số 5.

2.2 Đau dây thần kinh thứ phát

Theo nhiều số liệu thống kê cho thấy tỷ lệ người đau dây thần kinh số 5 thứ phát là rất ít gặp, hầu hết bị đau dây thần kinh số 5 là do nguyên phát (vô căn) với tỷ lệ 90%.

Đau dây thần kinh thứ phát được hình thành chủ yếu từ các khối u, sau chấn thương nặng như gãy xương nền sọ hoặc từ các chấn thương từ thủ thuật can thiệp nhỏ quanh vùng mặt (như nhổ răng),...Ngoài ra, đau dây thần kinh thứ phát sau u góc cầu tiểu não, sau viêm kâm sàng,....

3. Biểu hiện đau dây thần kinh số 5

Các biểu hiện của bệnh đau dây thần kinh số 5 rất dễ phát hiện, người bệnh sẽ xuất hiện các cơn đau ở các vị trí trên mặt. Triệu chứng thường gặp nhất là những cơ đau dữ dội ở xung quanh vùng mắt, quai hàm, má hoặc đau nửa mặt. Tùy tình trạng của bệnh mà cơn đau được biểu hiện dưới nhiều mức độ khác nhau. Dưới đây là những đặc điểm điển hình của cơn đau dây thần kinh số 5.
 
Tình trạng đau nặng sẽ khiến bệnh nhân cảm thấy không thể chống cự được, nhiều trường hợp vì quá sợ cơn đau bộc phát mà không dám ăn vì sợ sẽ tác động kinh nhai vì thế mà thể trạng bệnh nhân trở lên sa sút. Các cơn đau xuất hiện đột ngột, biểu hiện thường thấy là dạng giống bị châm chích (như điện giật ngang qua), hoặc có thể ở dạng như nghiền và xé, dạng hiếm gặp nhất là dạng nóng bỏng.

Triệu chứng đau dây thần kinh số 5 thường diễn ra ngắn trong vài giây hay vài phút hoặc xuất hiện những cơn đau liên tiếp theo từng đợt. Cơn đau sẽ tái phát không theo quy luật nào cả, có thể là hàng ngày hoặc có thể tái phát sau một vài năm, tần suất của cơn đau dây thần kinh số 5 nói lên mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Sự thất thường của các triệu chứng làm cho bệnh đau dây thần kinh số 5 thường được ngự trù lâu, không được điều trị kịp thời bởi tâm lý chủ quan từ người bệnh. Những triệu chứng nhẹ sẽ kéo theo tâm lý chủ quan cho rằng bệnh không đáng lo ngại. Chính bởi sự thất thường của các triệu chứng trên mà bệnh đau dây thần kinh số 5 thường không được phát hiện sớm do tâm lý chủ quan của người bệnh, cho rằng triệu chứng tự khỏi và không đáng lo ngại.

4. Nguyên nhân dẫn đến đau dây thần kinh số 5

Trên thực tế, có nhiều trường hợp không thể phát hiện được nguyên nhân gây ra bệnh đau dây thần kinh số 5. Tuy nhiên, những nguyên nhân thông thường được biết đến nhiều nhất bao gồm:

• Mạch máu hoặc khối u chèn ép dây thần kinh số 5, làm mất chức năng và gây đau.
• Nhiễm vi khuẩn tại hạch Gasser hoặc nhánh dây thần kinh số 5 ngoại biên.
• Bệnh đa xơ cứng hoặc tổn thương lớp vỏ myelin bao quanh dây thần kinh, thường gặp ở người cao tuổi.
• Chèn ép do tăng sản từ nền sọ, điển hình như ung thư vòm họng.
• Tổn thương não do va đập mạnh hoặc đột quỵ.

5. Ảnh hưởng của đau dây thần kinh số 5 đến sức khỏe

Triệu chứng chủ yếu của đau dây thần kinh số 5 chủ yếu là các cơn đau xung quanh vùng mặt, tuy không có đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh nhưng những tác hại từ biến chứng gây ra thì rất khó lường trước được. Nếu không có những giải pháp điều trị ngăn cản sự phát triển của bệnh trong thời gian sớm nhất thì dây thần kinh số 5 sẽ phải chịu những tổn thương nghiêm trọng, có thể dẫn đến tình trạng liệt nửa mặt khi dây thần kinh số 5 bị tê liệt hoặc các cơn đau đã tác động sang dây thần kinh số 7.
 
Khi tình trạng đau kéo dài với mức độ lớn và tần suất thường xuyên không chỉ khiến người bệnh bị những cơn đau tra tấn mà còn làm cho cơ mặt dần biến dạng (da mặt co lại và nhăn nheo sớm). Chưa kể đến mọi sinh hoạt đời sống cũng bị ảnh hưởng bởi bất cứ lúc nào các cơn đau cũng có thể khởi phát, ngay cả lúc ngủ cơn đau cũng có thể xuất hiện. Tình trạng này kéo dài mà không có biện pháp khắc phục sẽ khiến người bệnh bị stress, thiếu ngủ và suy nhược trầm trọng.

Ngoài ra, tình trạng đau nhiều và kéo dài làm cho thị lực bị giảm gây ra tình trạng mất thăng bằng ở bệnh nhân. Một số trường hợp, những cơn đau trên mặt là biểu hiện của những căn bệnh nguy hiểm nhu: u não; u xơ cứng;... Các chuyên gia thần kinh đã khẳng định: bệnh đau dây thần kinh khá nguy hiểm, nó mang đến những tác hại trực tiếp tới đời sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.

6. Điều trị đau dây thần kinh số 5 như thế nào?

Đau dây thần kinh số 5 có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm, bởi vậy mà bạn cần điều trị sớm ngay khi xuất hiện những dấu hiệu bất thường.

6.1 Điều trị nội khoa

Thông thường ở những giai đoạn đầu khi mới phát hiện ra bệnh thì bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc giảm đau để kiểm soát các cơn đau. Tuy nhiên biện pháp này không có khả năng điều trị bệnh triệt để. Bệnh nhân cũng không nên tự ý dùng thuốc ngoài để ngăn chặn cơ đau khi không có chỉ định của bác sĩ. Theo thống kê thì có tới 75% trường hợp bị nhờn thuốc sau quá trình sử dụng thuốc và những phương pháp điều trị ngoại khoa là giải pháp lớn nhất mà bệnh nhân tìm đến.

Các loại thuốc thường được sử dụng để ngăn chặn cơn đau dây thần kinh số 5 là các loại thuốc chống động kinh, chống co cơ và chống trầm cảm, ngoài ra thì có thể tiêm thuốc giảm đau tạm thời.

6.2 Điều trị ngoại khoa

Các biện pháp ngoại khoa được áp dụng khá phổ biến giúp tác động trực tiếp lên các nhóm cơ và dây thần kinh giúp tăng tuần hoàn máu và làm nhẹ đi cơn đau.

Phương pháp can thiệp qua da hay được biết đến với tên: “Kỹ thuật đông nhiệt tại hạch Gasser qua da” hay “bơm bóng chèn ép qua da”. Đây là biện pháp phẫu thuật cắt chọn lọc các dây thần kinh sau hạch Gasser nhằm giúp bệnh nhân thoát khỏi những cơn đau. Có thể sẽ phải tiến hành phương pháp này nhiều lần nếu cơn đau duy trì và tái phát.

Phương pháp giải ép vi mạch: Chữa đau dây thần kinh số 5 bằng cách giải phóng dây thần kinh số 5 bị chèn ép, ngăn chặn dây thần kinh số 5 bị xâm hại gây liệt mặt tạm thời hoặc vĩnh viễn. Tuy nhiên, phương pháp phẫu thuật này chỉ làm giảm cơn đau trong một khoảng thời gian nhất định và có thể tiếp tục tái diễn. Tỉ lệ % tái phát sau phẫu thuật là khoảng 15% theo thống kê từ các bệnh nhân điều trị đau dây thần kinh số 5 từ phương pháp này.

Phương pháp xạ mổ CyberKnife: Chiếu tia trị xạ vào các vị trí mạch máu chèn vào dây thần kinh.

6.3 Phương pháp Y Học Cổ Truyền

Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt và sử dụng thuốc Đông Y là những phương pháp điều trị hiệu quả, giúp giảm đau, lưu thông khí huyết và hạn chế tác dụng phụ so với thuốc Tây. Châm cứu kích thích huyệt đạo, thúc đẩy sản sinh endorphin giúp giảm đau và cân bằng nội tiết. Bấm huyệt giúp đả thông kinh mạch, giảm đau thông qua các thao tác tác động lên huyệt vị. Thuốc Đông Y hỗ trợ điều trị, nhưng cần kết hợp với các liệu trình phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu. Một số trường hợp như tổn thương nghiêm trọng, suy kiệt nặng hoặc vùng da viêm nhiễm không nên áp dụng các phương pháp này

7. Giới thiệu một vài cơ sở chữa đau dây thần kinh số 5 uy tín

Người bệnh hiện nay có nhiều lựa chọn về các cơ sở chữa đau dây thần kinh số 5 và điều trị bằng Y học hiện đại hay Y học cổ truyền ( Đông Y) là tùy thuộc vào nhận thức của mỗi người. Dưới đây là một vài cơ sở chữa bệnh uy tín hiệu quả nhất:

7.1 Bệnh viện Bạch Mai

Bệnh Viện Bạch Mai là cái tên vô cùng quen thuộc, đây là bệnh viện tuyến cao nhất trên cả nước. Bệnh viện có thế mạnh về các bệnh lý Thần kinh, sở hữu đội ngũ y bác sĩ  giỏi và có tâm với nghề, cùng với đó là trang thiết bị hiện đại đầy đủ. Chuyên khoa được trang bị các thiết bị thăm dò chức năng thần kinh cao cấp như: siêu âm Doppler xuyên sọ, điện cơ, máy điện não, điện não vi tính,...

Khoa thần kinh còn sử dụng các phương tiện kỹ thuật tiên tiến kết hợp với các chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh, y học hạt nhân và phẫu thuật thật kinh như: MRI (chụp cộng hưởng từ); CT Scan (chụp cắt lớp vi tính); DSA (chụp mạch máu não) và điều trị bệnh hiệu quả giúp bệnh nhân hồi phục nhanh nhất.

7.2 Bệnh viện Châm cứu Trung Ương

Bệnh viện Châm cứu Trung ương được biết đến là cơ sở y tế đầu ngành trong việc khám và chữa trị cho bệnh nhân bằng phương pháp châm cứu. Bệnh viện được đánh giá cao trong việc kết hợp thuần hóa giữa Y học hiện đại và Đông Y. Các trang thiết bị máy móc tại bệnh viện đều là các loại máy tân tiến có xuất xứ từ cá nước có công nghệ thiết bị y tế hàng đầu, nhằm mang đến hiệu quả lớn nhất cho công tác chẩn đoán bệnh, xét nghiệm đạt hiệu quả tốt.

Với các phương pháp châm cứu hiện đại như châm điện, thủy châm đã giúp bệnh viện Châm cứu Trung ương gặt hái nhiều thành tích trong việc điều trị đau dây thần kinh số 5 và được bệnh nhân tin tưởng duy trì điều trị cũng như tái khám thường xuyên.

7.3 Bệnh viện Y học cổ truyền Trung Ương

Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương là cơ sở y tế hàng đầu, có kinh nghiệm lâu đời về khám chữa bệnh bằng các phương pháp Đông Y.

Các công tác chuẩn đoán và điều trị được thực hiện bởi các bác sĩ có chuyên môn cao kết hợp sử dụng các trang thiết bị y tế hiện đại như: máy giảm đau - Scrambler Therapy, MRI, CT Scanner, ….
Địa chỉ: Số 29 đường Nguyễn bỉnh Khiêm, Q.Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội.

7.4 Đông Y Sơn Hà

Đông Y Sơn Hà một trong những cơ sở khám chữa bệnh bằng phương pháp Đông Y uy tín và hiệu quả nhất hiện nay. Với phương chân chữa bệnh cứu người, giúp đời, Đông Y Sơn Hà luôn không ngừng cố gắng chữa trị cho hàng ngàn bệnh nhân trên cả nước với nhiều căn bệnh hiếm khó chữa như:

• Sụp mí mắt 
• Mắt lác - mắt lé - song thị
• Lồi mắt 
• Phục hồi phẫu thuật hỏng
• Trẻ hóa bằng Đông Y 
• Điều trị Polyp túi mật, Polyp dạ dày, Polyp đại trực tràng
• Các căn bệnh phổ biến về gan, thận hay các dây thần kinh trung ương.

Bằng kinh nghiệm, kiến thức tích lũy trong quá trình điều trị cho bệnh nhân, Đông Y Sơn Hà luôn kiếm tìm những nguyên liệu thuốc tốt nhất, có nguồn gốc từ thiên nhiên đảm bảo điều trị an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Nếu bạn đang tìm một phương pháp điều trị bện an toàn - hiệu quả thì chắc chắn sẽ không thể bỏ qua Đông Y Sơn Hà.

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ: Số 09 Ngõ 387 Đường Vũ Tông Phan - Quận Thanh Xuân - Hà Nội
• Hotline: 0989.116.118 - 02466527565
• Gmail: dongysonha68@gmail.com

Trên đây là tất tần tật những thông tin hữu ích về bệnh đau dây thần kinh số 5 và các phương pháp điều trị hiệu quả. Hy vọng bài viết mang lại cho bạn những thông tin hữu ích để có thể tìm kiếm được phương pháp điều trị an toàn - hiệu quả nhất.