Đau Dây Thần Kinh Tọa Là Gì? Mẹo Dân Gian Giảm Đau Hiệu Quả

1. Đau dây thần kinh tọa là gì?

Đau dây thần kinh tọa là tình trạng đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa – dây thần kinh dài nhất cơ thể, xuất phát từ thắt lưng, đi qua hông, mông và kéo dài xuống từng chân. Cơn đau thường chỉ ảnh hưởng đến một bên cơ thể, kèm theo tê bì, ngứa ran hoặc yếu cơ.
  Nguyên nhân phổ biến nhất là thoát vị đĩa đệm chèn ép dây thần kinh. Các đốt sống (xương tạo nên cột sống) được tách ra và đệm bởi các đĩa tròn cùng mô liên kết. Khi một đĩa bị mòn do chấn thương hoặc lão hóa, phần nhân bên trong có thể tràn ra ngoài, gây áp lực lên dây thần kinh tọa. Bên cạnh đó, gai xương hoặc hẹp ống sống cũng có thể chèn ép dây thần kinh, dẫn đến viêm, đau và tê bì ở chân.

Ngoài các nguyên nhân liên quan đến thoái hóa cột sống, đau dây thần kinh tọa còn có thể do hội chứng cơ hình lê, chấn thương cột sống, nhiễm trùng, khối u, viêm vùng cột sống, béo phì và lối sống ít vận động.

Xem thêm: Đau dây thần kinh số 5

2. Triệu chứng đau dây thần kinh tọa

Dấu hiệu đặc trưng nhất của đau dây thần kinh tọa là cơn đau lan dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa, thường bắt đầu từ lưng dưới, lan xuống mông, đùi và có thể kéo dài đến tận bàn chân.
 

2.1 Mức độ cơn đau

Cơn đau có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức, từ đau âm ỉ, đau nhói, cảm giác nóng rát như kim châm đến cơn đau buốt như bị điện giật. Mức độ đau có thể dao động từ nhẹ đến nghiêm trọng, ảnh hưởng đáng kể đến sinh hoạt hằng ngày. Cơn đau thường tăng lên khi ho, hắt hơi, ngồi lâu hoặc thực hiện các động tác đột ngột.

2.2 Tê bì, ngứa ran và yếu cơ

Người bệnh có thể cảm thấy tê bì, ngứa ran hoặc mất cảm giác ở vùng chân và bàn chân. Một số trường hợp nghiêm trọng có thể gặp tình trạng yếu cơ, khiến việc di chuyển trở nên khó khăn. Đặc biệt, khi dây thần kinh bị chèn ép trong thời gian dài, cơ ở chân có thể bị suy giảm sức mạnh, ảnh hưởng đến khả năng vận động.

2.3 Giảm khả năng vận động và thay đổi tư thế

Cơn đau kéo dài kèm theo yếu cơ có thể làm giảm khả năng vận động, khiến người bệnh gặp khó khăn khi đi lại, cúi người hoặc xoay người. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể xuất hiện dáng đi bất thường như đi khập khiễng, nghiêng vẹo hoặc tránh dồn lực lên một bên chân để giảm đau. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến tư thế và sự linh hoạt của cơ thể trong thời gian dài.

2.4 Rối loạn chức năng thần kinh

Trong những trường hợp nghiêm trọng, tổn thương dây thần kinh tọa có thể ảnh hưởng đến chức năng kiểm soát ruột và bàng quang. Người bệnh có thể gặp tình trạng tiểu không tự chủ hoặc khó kiểm soát nhu động ruột. Đây là dấu hiệu nguy hiểm, cần can thiệp y tế ngay lập tức để tránh biến chứng nặng hơn.

3. Người bị đau dây thần kinh tọa cần lưu ý gì?

Người bị đau dây thần kinh tọa cần đặc biệt chú ý đến tư thế sinh hoạt hằng ngày để giảm đau và tránh làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn.

• Tư thế ngủ đúng cách: Nếu ngủ nghiêng nên kẹp gối giữa hai chân, nằm ngửa nên kê gối dưới đầu gối để giảm áp lực và giảm đau.
• Tư thế đứng: Đứng thẳng, chia đều trọng lượng lên hai chân, giữ lưng thẳng, đầu cân đối, tránh đứng lệch hoặc khom lưng.
• Tư thế ngồi:Tránh ngồi lâu trong tư thế cong lưng. Nên ngồi thẳng, giữ vai thả lỏng, đặt chân vững trên sàn và sử dụng gối hỗ trợ lưng dưới. Không ngồi xổm lâu.
• Tư thế nâng đồ: Khuỵu gối, giữ lưng thẳng khi nhấc vật. Giữ vật sát ngực, đứng dậy bằng lực từ chân, tránh dùng lưng.

4. Mẹo dân gian chữa đau dây thần kinh tọa

Mẹo dân gian chữa đau dây thần kinh tọa thường được áp dụng để giảm triệu chứng tạm thời, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.

4.1 Chườm nóng hoặc lạnh

Chườm lạnh giúp giảm viêm và làm dịu cơn đau nhanh chóng trong giai đoạn cấp tính. Bạn có thể dùng túi đá chườm lên vùng bị đau trong khoảng 5-10 phút, lặp lại 2-3 lần mỗi ngày.

Chườm nóng giúp thư giãn cơ bắp, giảm căng thẳng và hiệu quả hơn trong giai đoạn mạn tính. Bạn có thể sử dụng túi chườm ấm hoặc khăn ấm đắp lên vùng đau trong 20-30 phút để cải thiện lưu thông máu và giảm đau.

4.2 Gừng tươi

Gừng có tính ấm, giúp kích thích lưu thông máu và giảm đau hiệu quả. Bạn có thể uống trà gừng hoặc thái lát mỏng và đắp lên vùng bị đau trong khoảng 10-15 phút. Nếu thấy da bị kích ứng, hãy dừng lại ngay.

Ngoài ra, bạn cũng có thể ngâm chân trong nước ấm pha với muối, gừng và lá lốt giã nát mỗi ngày một lần hoặc khi cơn đau tái phát để giảm các triệu chứng đau dây thần kinh tọa.

4.3 Ngải cứu

Ngải cứu từ lâu được biết đến là thảo dược giúp giảm đau và cải thiện các vấn đề về xương khớp. Để giảm đau dây thần kinh tọa, bạn có thể rang ngải cứu cho đến khi có mùi thơm, sau đó cho vào khăn vải sạch và đắp lên vùng thắt lưng hoặc khu vực đau trong khoảng 20-30 phút. Khi đắp, nhiệt từ ngải cứu giúp giải phóng khí ứ đọng trong dây thần kinh tọa, thúc đẩy lưu thông máu và thư giãn các cơ, từ đó giảm đau hiệu quả. Duy trì thói quen này 2 lần mỗi ngày để đạt kết quả tốt nhất.

4.4 Tắm nước ấm 

Tắm nước ấm giúp giảm co thắt cơ, kích thích tuần hoàn máu và giảm áp lực từ đĩa đệm lên dây thần kinh, từ đó giảm đau hiệu quả. Bạn có thể tắm với nước ấm ở nhiệt độ từ 35-40 độ C, kết hợp xoa bóp nhẹ nhàng với tinh dầu tràm, gừng hoặc bạc hà để làm giảm cơn đau dây thần kinh tọa.

4.5 Dầu khuynh diệp (eucalyptus oil) 

Dầu khuynh diệp có tác dụng giảm đau, chống viêm và làm dịu cơ bắp. Bạn có thể massage nhẹ nhàng dầu khuynh diệp lên vùng bị đau hoặc pha loãng với dầu nền (như dầu ô liu) để xoa bóp vùng thắt lưng, mông hoặc chân.

5. Chữa đau dây thần kinh tọa bằng Y Học Cổ Truyền

Các liệu pháp y học cổ truyền đã được chứng minh là hiệu quả trong việc cải thiện đau dây thần kinh tọa. Tùy vào mức độ và tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Một số phương pháp Đông y phổ biến trong việc chữa trị đau dây thần kinh tọa như:

5.1 Châm cứu 

Châm cứu là phương pháp điều trị đau dây thần kinh tọa hiệu quả, giúp giảm đau, giảm viêm và kích thích lưu thông khí huyết, từ đó giúp thư giãn các cơ và giảm thiểu các triệu chứng đau, tê bì, đồng thời giảm áp lực chèn ép lên dây thần kinh. Các huyệt đạo thường được tác động bao gồm Hoàn Khiêu, Đại Trường Du, Thận Du, và một số huyệt khác.
 

5.2 Xoa bóp, bấm huyệt

Các kỹ thuật xoa bóp bấm huyệt giúp thư giãn cơ, lưu thông khí huyết, từ đó giảm đau hiệu quả và được ứng dụng phổ biến trong điều trị đau dây thần kinh tọa. Khi bị đau dây thần kinh tọa, việc tác động lên các huyệt ở lưng dưới, mông, đùi và chân giúp giảm căng thẳng, viêm và tê bì tại các khu vực này. Các huyệt thường được bấm bao gồm huyệt Thừa Sơn (sau đầu gối), huyệt Đại Chùy (ở giữa lưng), huyệt Túc Tam Lý (ở cẳng chân),…

5.3 Thảo dược 

Tùy vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, các bác sĩ Đông y sẽ kết hợp các thảo dược phù hợp để giúp làm dịu cơn đau, giảm tình trạng tê bì và áp lực lên dây thần kinh. Đây là phương pháp điều trị đau dây thần kinh tọa an toàn, lành tính từ tự nhiên. Tuy nhiên, bạn không nên tự ý sử dụng mà cần có sự tư vấn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.

Nếu cơn đau kéo dài hoặc ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Đông Y Sơn Hà – Phòng khám Đông y uy tín, áp dụng phương pháp y học cổ truyền kết hợp liệu pháp trị liệu chuyên sâu, giúp giảm đau thần kinh tọa an toàn, hiệu quả. Liên hệ nhận tư vấn ngay.

FAQs

Đau thần kinh tọa kiêng ăn gì​?

Người bị đau dây thần kinh tọa nên hạn chế đồ ngọt, tinh bột tinh chế, đồ chiên rán, dầu mỡ, thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, rượu bia, cà phê... vì những thực phẩm này có thể làm tăng viêm và khiến cơn đau nghiêm trọng hơn.

Đau thần kinh tọa có nên đi bộ​?

Có, nhưng cần đi bộ đúng cách. Hãy đi bộ với tư thế thẳng, bước ngắn, tránh địa hình gồ ghề. Nếu tình trạng đau tăng, nên dừng lại và nghỉ ngơ