Cây sâm bố chính - Loại sâm quý giá với nhiều giá trị với sức khoẻ người dùng

1. Tìm hiểu về cây sâm bố chính

Sâm bố chính còn được gọi là nhân sâm Phú Yên, thổ hào sâm, hay sâm báo. Đây là loại cây thân thảo, thuộc họ Cẩm quỳ, sống lâu năm có chiều cao lên đến 1m.
 
Loài cây này thường mọc hoang tại nhiều nơi ở Việt Nam, trong đó nhiều nhất phải kể đến là các khu vực vùng núi Nam Đàn, Nghệ An - Hà Tĩnh, các khu vực Tây Bắc, Quảng Bình,…

Do phần thân yếu ớt, sâm bố chính thường lựa chọn mọc gần các cây to. Phần rễ cây to, hình trụ, giống như củ nhân sâm, trắng nhạt và đôi khi hơi ngả vàng giúp cây bám chắc trong lòng đất.

Thân cây bố chính có màu đỏ nhạt, phủ bên ngoài là một lớp lông dày cứng. Lá cây dài khoảng 6-7cm với hình bầu dục, đầu phiến lá không nhọn. Phía trên mặt lá có lông đơn dài. Những chiếc lá sẽ nhỏ dần về phía ngọn.

Hoa sâm bố chính thường mọc riêng lẻ tại các kẽ lá với phần cuống dài đến 5-8 cm. Hoa có màu hồng hoặc đỏ, phủ một lớp lông dày bảo bọc đến tận gốc.

Quả của loại cây này cũng được phủ một lớp lông dày cứng với hình trứng nhịn, có các khía dọc. Khi chín, quả sâm bố chính sẽ nứt ra 5 mảnh, lộ ra phần hạt nâu.

Sâm bố chính mọc tự nhiên ở các khu vực rừng núi sẽ có mức giá cao hơn. Độ tuổi, kích thước của sâm cũng là những yếu tố quyết định đến giá bán. Sâm càng to lâu năm các đắt. Mức giá bán có thể dao động từ 250.000 — 500.000 VNĐ/ kg. 

So với những công dụng tuyệt vời mà loại sâm này mang lại thì mức giá này vẫn khá rẻ và được nhiều người đánh giá là loại dược liệu quý hiếm, chỉ sau loại sâm Ngọc Linh nổi tiếng.

Xem thêm: Top 7 loại thực phẩm giúp trẻ hóa làn da hiệu quả, không nên bỏ qua

2. Tác dụng của cây sâm bố chính là gì?

Rễ sâm bố chính thường được sử dụng để tạo thành loại thảo dược quý với nhiều giá trị tuyệt vời cho sức khỏe người dùng. 
 

2.1 Tác dụng trong Đông Y

Sâm bố chính là loại nhân sâm có tính hàn, vị ngọt có nhiều công dụng giúp giảm thiểu các triệu chứng ho dai dẳng, sốt nóng, viêm họng, viêm phế quản, đặc biệt phù hợp cho những người bị suy nhược cơ thể, mất ngủ hay gầy gò. 

Loại cây này còn được sử dụng để giúp khắc phục tình trạng kinh nguyệt không đều ngày, khí hư, đau mỏi cơ thể, đau người hay hoa mắt, chóng mặt.

Thời điểm thu hoạch cây sâm bố chính là khoảng tháng 11-12 hay tháng 1-2 hàng năm. Sau khi cây được dào về, rễ cây sẽ được chế biến để sử dụng dần lâu ngày.

Dưới đây là một sao cách chế biến sâm bố chính vô cùng đơn giản bạn có thể áp dụng ngay:

• Tách riêng phần rễ cây, sơ chế cạo sạch vỏ ngoài, ngâm rễ cây trong nước vo gạo một đêm. Sau đó đem vớt ra để khô nước đồ chín để sấy khô hoặc phơi nắng.
• Tách riêng rễ cây, cắt bỏ thân, cạo sạch vỏ. Ban ngày phơi sâm dưới ánh nắng mặt trời, tối đem sâm sấy thật khô.
• Sơ chế phần rễ riêng như 2 cách trên sau đó rửa sạch và ngâm với nước phèn chua với tỷ lệ 1kg sâm bố chính dùng 30g phèn chua tán nhỏ hòa tan với nước trong 2 ngày 2 đêm. Sau đó đem rửa sạch lại và sấy thật khô.

2.2 Tác dụng trong y học hiện đại

Nhiều thí nghiệm khoa học đã chứng minh, sâm bố chính có nhiều tác dụng trong việc ức chế hệ thần kinh trung ương và an thần giúp giấc ngủ ngon, sâu hơn. Loại sâm này còn được sử dụng để giảm các triệu chứng như:

• Tiết mồ hôi nhiều, tay chân lạnh dù người vẫn ấm.
• Tim đập nhanh, thường hồi hộp.
• Mất ngủ, ngủ ít, ngủ không sâu.
• Tiểu ra dưỡng chất.
• Táo bón, tiểu són hay khô khát, cơ thể bị suy nhược.
• Bệnh đới.
• Bổ cho hoạt động lưu thông khí huyết.

Xem thêm: Nước ép ổi có tác dụng gì? Những công dụng tuyệt vời của nước ép ổi

3. Lưu ý khi sử dụng sâm bố chính

Mặc dù sâm bố chính có nhiều tác dụng khắc phục các triệu chứng bệnh, bồi bổ cơ thể nhưng bạn cũng cần lưu ý khi sử dụng. Các chuyên gia khuyến cáo liều dùng tốt nhất từ 16-20g/ ngày dưới dạng bột tán hoặc sắc.
 
Nếu bạn là người có thể trạng hư hàn thì cần lưu ý tẩm nước gừng, sao kỹ trước khi sử dụng. Mặc dù loại cây này có hình dạng tương tự như nhân sâm nhưng lại có công dụng khác biệt. Nếu bạn muốn kết hợp dùng chung với thuốc, hay khắc phục bệnh thì cần hỏi ý kiến của các bác sĩ có chuyên môn

Trong quá trình sử dụng, nếu gặp các dấu hiệu bất thường, hãy ngay lập tức ngưng uống và báo cho bác sĩ để có thể xử lý kịp thời.

Ngoài ra, bạn cũng cần bảo quản sâm bố chính ở những nơi khô ráo để đảm bảo chất lượng, an toàn khi sử dụng, tránh để bị mốc.

4. Mẹo dân gian với cây Sâm bố chính

Sâm bố chính kết hợp với các loại thảo dược khác có thể mang đến nhiều hiệu quả bất ngờ có thể bạn chưa biết. Dưới đây là một số mẹo dân gian sử dụng sâm bố chính mà bạn có thể tham khảo:
 

4.1 Trị chứng ra mồ hôi, khát nước, sốt nóng

Nguyên liệu:

• Sâm bố chính: 20g
• Nhục quế: 3g
• Thục địa: 30g

Sắc thuốc uống hàng ngày để mang lại hiệu quả tốt nhất.

4.2 Mẹo khỏi xanh xao, lỵ, hay đi ngoài phân lỏng kéo dài

Nguyên liệu

• Sâm bố chính sao chín 25%
• Ý nghĩa sao chín 20%
• Bạch chỉ sao chính 10%
• Hạt sen sao chín 15%
• Hoà sơn sao chín 30%

Các nguyên liệu trên đem tán mịn, rây bột đem uống 4-10g hàng ngày với nước đường hoặc trộn với đường đun chảy. Lưu ý chỉ sử dụng cho trẻ trên 10 tuổi.

4.3 Mẹo bổ khí huyết

Nguyên liệu

• Sâm bố chính: 30g
• Đương quy: 15g
• Hoài sơn: 15g
• Ý nhĩ sao: 15g
• Hồi đầu: 12g

Các nguyên liệu trên đem kết hợp với mật ong hoặc kẹo mạch nha, tạo thành viên 15-20g sử dụng hàng ngày.

4.4 Mẹo trị mất ngủ

Nguyên liệu

• Sâm bố chính: 120g
• Thỏ ty tử sao: 40g
• Hoàng tinh chế: 80g
• Huyệt giác: 20g
• Hà thủ ô đỏ: 40g
• Cao hổ cốt: 20g
• Đỗ trọng: 40g
• Tầm gửi cây dâu: 40g
• Quả dâu: 40g

Đem các nguyên liệu trên ngâm trong 2 lít rượu trong 2 ngày rồi chưng cách thuỷ, hạ thổ trong 1 tuần. Sau đó đem uống khoảng 15-40m/ lần, ngày uống 2 lần. Trong thời gian này, kiêng ăn các đồ tanh sống, kích thích.

4.5 Mẹo chữa rối loạn kinh nguyệt

Nguyên liệu:

• Sâm bố chính: 16g
• Thục địa: 20g
• Cỏ nhọ nồi sao vàng: 20g
• Củ gai: 12g
• Ích mẫu: 16g
• Ngải cứu sao: 16g
• Củ ấu: 10g

Đem các nguyên liệu trên, sắc uống trong ngày.

4.6 Mẹo chữa thiếu máu

Nguyên liệu:

• Sâm bố chính: 100g
• Hà thủ ô: 100g
• Hạt sen: 100g
• Thảo quả: 12g
• Cam thảo: 40g
• Đại hồi: 8g

Đem các nguyên liệu tán nhỏ, làm thành các viên uống. Mỗi ngày dùng khoảng 20g, 2 lần/ ngày.

Trên đây là những mẹo dân gian sử dụng sâm bố chính mà Đông Y Sơn Hà muốn chia sẻ đến bạn. Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin sức khỏe hữu ích.

Đông Y Sơn Hà - Phòng khám đông y uy tín số #1 hiện nay, giúp hàng ngàn người khỏi sụp mí mắt, song thị - lác hay các bệnh polyp, bệnh phổ biến khác. Khi gặp các vấn đề về sức khỏe, hãy liên hệ ngay với Đông Y Sơn Hà để được các bác sĩ tư vấn, hỗ trợ khắc phục kịp thời. 

Đông Y Sơn Hà - Vì Sức Khỏe Người Việt chắc chắn là địa chỉ tin cậy cho sức khỏe của bạn và gia đình.