Tứ Quân Tử Thang - Công thức cổ phương nổi tiếng thời Tống

1. Nguồn gốc Tứ Quân Tử Thang

Y Học Cổ Truyền hay Đông Y là kết tinh của những nghiên cứu, thử nghiệm đúc kết từ lâu đời, có nguồn gốc từ nền y học Việt Nam và Trung Quốc. Khác biệt so với Tây Y hiện đại, Đông Y sử dụng các thảo dược tự nhiên kết hợp với các phương pháp như châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp,... để tăng hiệu quả.
 
Tứ Quân Tử Thang là phương pháp cổ phương Đông Y nổi tiếng được lưu truyền từ đời nhà Tống, có tác dụng chữa chứng tỳ vị hư nhược, đoản khí, không tiêu hay bị đi ngoài lỏng. Công thức quý giá này được viết trong “Thái Bình Huệ Dân Hòa Tễ Cục Phương” thuộc danh mục bổ ích chi tễ, từ thời Tống, có ý nghĩa quan trọng trong Y Học Cổ Truyền, là tiền đề cho nhiều bài thuốc nổi tiếng sau này.

2. Thành phần Tứ Quân Tử Thang

Tứ Quân Tử Thang là sự kết hợp của các vị thảo dược với tính ôn, có nhiều tác dụng trong điều hòa thân thể, chữa chứng tỳ vị khí hư. Thành phần Tứ Quân Tử Thang bao gồm:

• Nhân sâm hoặc Đảng sâm: 8-12g
• Bạch truật: 8-12g
• Phục linh: 12g
• Cam thảo: 4g

Trong đó, mỗi vị thảo dược lại có những công dụng riêng:

• Nhân sâm/ Đảng sâm là vị chủ dược có tính ngọt, ổn, kiện tỳ, một trong ngũ tạng theo Y Học Cổ Truyền, có công dụng hỗ trợ tiêu hóa, hấp thụ và vận chuyển đồ ăn, nước và ích dưỡng.
• Bạch Truật có tính ôn, vị đắng giúp kiện tỳ táo thấp, bổ hệ tiêu hóa, giúp khắc phục các vấn đề sức khỏe như đầy bụng, kém ăn, nhạt miệng hay đi ngoài phân lỏng,... do ẩm thấp ảnh hưởng đến tiêu hóa.
• Phục linh có tính ôn, vị ngọt nhạt kết hợp với bạch truật giúp kiện tỳ thẩm thấp, có tác dụng tăng cường chức năng vận hóa của tỳ vị.
• Cam thảo có tính ôn, vị ngọt giúp bổ trung hòa vị.

Xem thêm: Lục vị địa hoàng hoàn - Bài thuốc bổ âm được lưu truyền ngàn đời

3. Công dụng của Tứ Quân Tử Thang

Tứ Quân Tử Thang có công dụng dưỡng vị, kiện tỳ, ích khí, chữa các chứng tỳ vị hư nhược - các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa và dạ dày, ăn uống không tiêu, ăn kém, phế tổn, người uể oải, mệt mỏi lười vận động hay phân lỏng.

Hiện nay, công thức Đông Y cổ truyền này còn được dùng để khắc phục các vấn đề viêm dạ dày cấp tính, mãn tính, loét dạ dày, suy giảm chức năng dạ dày, loét hành tá tràng, viêm gan mãn tính, băng huyết, rong kinh hay viêm hang vị.

Ngoài ra, Tứ Quân Tử Thang còn có nhiều tác dụng tuyệt vời với sức khỏe như:

• Điều tiết hệ thần kinh thực vật, có tác dụng phục hồi công năng tiêu hóa, thúc đẩy làm lành tổn thương của hệ tiêu hóa, lành vết loét.
• Điều chỉnh quá trình tuần hoàn mạch máu, tăng huyết dịch.
• Điều chỉnh nội tiết tố, giúp lấy lại sự cân bằng trong cơ thể.
• Tăng sinh tạo Glycogen trong gan, giúp tăng lượng máu dự trữ.
• Tăng cường chức năng của hệ thống miễn dịch trong cơ thể.
• Thúc đẩy quá trình tủy xương tạo huyết.
• Bổ sung các nguyên tố vi lượng cho cơ thể như: đồng, kẽm, magie,...

4. Cách sử dụng Tứ Quân Tử Thang

Tứ Quân Tử Thang có thể được dùng theo hai cách dưới đây tùy theo chỉ định của chuyên gia y tế và nhu cầu của bạn. 

• Cách 1: Đem tất cả các thảo dược trên tán bột mịn, chế thành viên hoàn mỗi lần uống từ 8-12g.
• Cách 2: Dùng thảo dược làm thang sắc uống hàng ngày.

Tuy nhiên, tùy theo cơ địa và tình trạng của mỗi người mà bài thảo dược này có thể được gia giảm liều lượng phù hợp do đó bạn nên được tư vấn từ các bác sĩ y học cổ truyền để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.

5. Công thức gia giảm Tứ Quân Tử Thang

Đông Y là sự kết hợp dược tính của các vị thảo dược để tạo nên hiệu quả trong chữa bệnh. Bởi vậy mà dựa theo kinh nghiệm thực tế của bác sĩ Đông Y, liều lượng của các vị thảo dược trong Tứ Quân Tử Thang sẽ được gia giảm phù hợp, ví như:
 

• Trẻ bị thổ tả khó cầm: Thêm hoàng kỳ, hoắc hương và biển đậu.
• Chán ăn, tiêu hóa kém: Thêm sài hồ, cát căn, hoặc hương, mộc hương và ngũ vị.
• Tay chân không thể nhấc lên: Thêm trúc lịch, trần bì, mạch môn và bán hạ.
• Lo âu, khó ngủ: Thêm táo nhân, sinh khương.
• Dương hư: Thêm phụ tử.
• Kiết, tả: Thêm hoàng kỳ, biển đậu và hoắc hương.
• Tỳ vị hư yếu: Thêm hoàng kỳ, đương quy, nhục quế.
• Lạnh bụng: Thêm sa nhân, đinh hương, phụ tử.
• Tỳ yếu ngắn hơi: Thêm bột nhân sâm, sa nhân và mộc hương.
• Kém ăn, chướng bụng: Thêm sa nhân, chỉ thực và bạch đậu khấu.
• Đau bụng do khí: Thêm đương quy, tiểu hồi, huyền hồ.
• Đau bụng: Thêm nhục quế, xích thược, can khương.
• Cảm mạo phát sinh vào mùa xuân, hạ, thu: Thêm khương hoạt, phòng phong.
• Đại tiện không thông: Thêm đại hoàng, binh lang.
• Chướng, tỳ âm suy yếu: Thêm bạch thược, đương quy và ngũ vị.
• Tâm khí bất túc, tỳ vị hư nhược: Thêm sinh khương, hoàng kỳ, đại táo và biển đậu.
• Tỳ vị khí hư, hàn thấp, trệ đọng: Thêm sa nhân, bán hạ, mộc hương và trần bì.
• Nguyên khí bất túc, tổn sinh lực: bỏ bớt 2 vị phục linh và bạch truật, thêm nhục quế và hoàng kỳ.
• Tỳ hư đàm trệ cần thêm các vị trần bì, bán hạ.
• Rong kinh, rong huyết: Thêm đương quy, hoàng kỳ, hương phụ và đan sâm.
• Đau đầu: Thêm hoàng kỳ, chế phụ phiến.
• Xuất huyết đường tiêu hóa trên: Thêm tràn bì, bạch thược, đương quy, địa du, hoàng liên, đan sâm, bạch cập và tâm thất.

Bởi vậy mà khi sử dụng Tứ Quân Tử Thang thì người dùng cần tìm đến các chuyên gia y tế dày dặn kinh nghiệm để được tư vấn, hỗ trợ tốt nhất, tránh việc tự ý sử dụng không đạt được hiệu quả như mong muốn.

Xem thêm: Bài thuốc Đông y "thần dược" cho đôi mắt khỏe mạnh

6. Kiêng kị khi dùng Tứ Quân Tử Thang

Tứ Quân Tử Thang là bài thảo dược quý có nhiều công dụng tuyệt vời giúp bổ trung khí, kiện tỳ vị. Tùy thuộc theo thể trạng của từng người, bác sĩ Đông Y sẽ có cách gia giảm liều lượng phù hợp. Để đảm bảo hiệu quả của dược liệu tránh những tác dụng phụ khác, người dùng cần tuân thủ nghiêm ngặt liều dùng, thời gian sử dụng của thầy y. 
 
Khi sử dụng Tứ Quân Tử Thang, hãy lưu ý những điều cấm kỵ như sau:

• Âm hư hỏa động, ăn uống kém mà cần phải dùng Tứ Quân Tử Thang thì bạch linh nên tẩm sữa, bạch truật tẩm mật và chỉ sử dụng tạm thời. 
• Trẻ gầy gò, như que củi, đen sạm, da vàng úa, thân nhiệt hầm hập, tân dịch khô kiệt, bụng nóng, ăn chóng tiêu, khát nước phân táo, hay khóc không có nước mắt,... do âm hư không được tự ý sử dụng Tứ Quân Tử Thang mà cần hỏi ý kiến của bác sĩ tránh để lại những hậu quả nguy hiểm đến tính mạng.
• Huyết hư không nên sử dụng Tứ Quân Tử Thang dễ khiến hao huyết.

Tứ Quân Tử Thang là phương thuốc cổ phương quý giúp bổ khí, kiện tỳ vị có nhiều giá trị trong y học cổ truyền. Tuy nhiên, cách sử dụng, liều lượng cần phải có sự tuân thủ hướng dẫn của các bác sĩ đông y.

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ phòng khám đông y uy tín, phòng khám Đông Y Sơn Hà chính là địa chỉ uy tín mà bạn không thể bỏ qua. Đông Y Sơn Hà - Vì Sức Khỏe Người Việt. Tại Đông Y Sơn Hà, chúng tôi sử dụng các nguồn dược liệu hoàn toàn tự nhiên được trồng theo chuẩn GAP, an toàn với sức khỏe người dùng.

Đội ngũ bác sĩ dày dặn kinh nghiệm của Đông Y Sơn Hà chắc chắn sẽ giúp bạn cắt thang, gia giảm liều lượng phù hợp, mang lại hiệu quả tốt nhất. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn, hỗ trợ.